ویروس HPV چیست؟
HPV که مخفف Human Papillomavirus و به معنای ویروس پاپیلوم انسانی است، یک عفونت ویروسی است که بیش از 100 نوع دارد و از طریق تماس پوستی منتقل می‌شود. از این تعداد بیش از 40 نوع آن، اندام تناسلی بدن را درگیر می‌کند که 30 مورد آن‌ها می‌تواند به شکل ضایعات پوستی و زگیل تناسلی در نواحی واژن و مقعد زنان بروز کند. 13 نوع HPV باعث ضایعات بدخیم می‌شود که HPV16 و HPV18 شایع‌ترین آن‌ها هستند و 70 درصد موارد بیماری مربوط به این دو نوع می‌شود. بهتر است اشاره کنیم که امکان ابتلای هر فرد به چندین نوع HPV وجود دارد.
طبق اعلام مرکز معتبر CDC آمریکا، ویروس HPV شایع‌ترین عفونتی است که از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود ولی حدود 90 درصد از انواع ویروس HPV هیچ علائمی ندارند و طی دو سال خودبه‌خود برطرف می‌شوند. با این حال، این عفونت می‌تواند باعث ایجاد زگیل تناسلی شود و اگر درمان HPV جدی نگرفته نشود، ممکن است سرطان دهانه رحم و دیگر سرطان‌های اندام تناسلی را در پی داشته باشد.
بیماری HPV چگونه منتقل می شود؟
انواعی از ویروس HPV که ناحیه تناسلی زنان را درگیر می‌کند، با تماس مستقیم پوستی در هنگام رابطه جنسی منتقل می‌شود که می‌تواند از طریق واژن، مقعد یا دهان باشد. بنابراین هرگونه تماس جنسی با فردِ دارای اچ پی وی می‌تواند باعث انتشار این ویروس شود و انتقال این بیماری تنها به دخول از طریق واژن محدود نمی‌شود.
عوامل زیر می‌تواند احتمال ابتلا به HPV را افزایش دهد:
- شریک جنسی متعدد
- رابطه جنسی محافظت نشده از طریق واژن، مقعد و دهان
- ضعف در سیستم ایمنی بدن
اگر HPV از نوع سرطانی باشد، عوامل زیر می‌توانند در پیشرفت اچ پی وی و ایجاد سرطان موثر باشند:
- داشتن دیگر بیماری‌های آمیزشی مانند سوزاک، کلامیدیا و تبخال تناسلی
- التهاب مزمن
- سیستم ایمنی ضعیف
- داشتن فرزندان زیاد (احتمال سرطان دهانه رحم)
- استفاده از داروهای ضدبارداری خوراکی به مدت طولانی
- مصرف سیگار و قلیان و دیگر دخانیات
- داشتن رابطه جنسی مقعدی (احتمال سرطان مقعد)
HPV چه علائم و نشانه هایی دارد؟
ویروس HPV بیشتر اوقات علائمی ندارد و مشکلی در سلامت فرد ایجاد نمی‌کند. بنابراین بیشتر افرادی که به HPV مبتلا می‌شوند، اصلا علائمی در بدن خود مشاهده نمی‌کنند ولی می‌توانند همچنان ناقل این ویروس باشند. پس اگر شریک جنسی شما هیچ علائمی نداشته باشد، لزوما به معنای این نیست که احتمال ابتلای شما به بیماری HPV وجود ندارد.
همانطور که اشاره کردیم، عفونت اچ پی وی انواع مختلفی دارد. باید دقت کنید که آن دسته از انواع ویروس HPV که باعث زگیل تناسلی می‌شود با نوع‌هایی که باعث سرطان می‌شود، متفاوت است و اگر فردی دچار زگیل تناسلی شود، نشانه‌ای از این نیست که مستعد سرطان است.
انواعی از ویروس HPV که باعث سرطان می‌شوند، معمولا در مراحل اولیه علائمی از خود نشان نمی‌دهند و زمانی بروز می‌کنند که پیشروی زیادی در بدن کرده‌اند. به همین دلیل، آزمایش‌های غربالگری منظم می‌تواند به تشخیص سریع‌تر کمک کند تا روند درمان HPV زودتر آغاز شود.
علائم HPV در زنان
تخمین زده می‌شود که 80 درصد زنان در طول زندگی خود حداقل به یک نوع از HPV مبتلا می‌شوند؛ ولی همانطور که گفتیم اکثر آن‌ها، اصلا علائم و مشکلی در بدن خود احساس نمی‌کنند و این بیماری بدون اطلاع آن‌ها از بین می‌رود.
برخی از زنان به واسطه‌ی عفونت HPV دچار زگیل تناسلی می‌شوند. این نوع ضایعه پوستی می‌تواند در داخل واژن، در اطراف مقعد، در دهانه رحم و یا بر روی مجرای ادرار ظاهر شود.
تشخیص و درمان HPV
یکی از راه‌های تشخیص HPV تست پاپ اسمیر است. اگر در زنان با سنِ کمتر از 30 سال، نتایج پاپ اسمیر غیرطبیعی باشد، امکان دارد متخصص زنان و زایمان تشخیص دهد که تست HPV هم انجام شود.
حداقل 14 مدل از اچ پی وی می‌تواند منجر به سرطان شود. اگر بیمار دچار یکی از آن‌ها شده باشد، دکتر متخصص زنان تغییرات دهانه رحم را بررسی می‌کند تا درمان HPV را آغاز کند.
در پروسه‌ی درمان HPV شاید لازم باشد که تست پاپ اسمیر به طور مرتب تکرار شود. در مواردی شاید لازم باشد کولپوسکوپی نیز برای پیگیری روند بیماری انجام شود. دکتر نفیسه مویدنیا، جراح و متخصص زنان رشت، روند درمان را به طور کامل برای بیمار شرح می‌دهد تا شخص آگاهی بهتری نسبت به فرایند درمان HPV داشته باشد.
درمان HPV با دارو
طبق تشخیص متخصص و جراح زنان ممکن است داروهای موضعی برای از بین بردن زگیل تناسلی ناشی از HPV تجویز شود. البته این داروها شامل ترکیبات اسیدی می‌شود که ممکن است حساسیت پوستی ایجاد کند و به همین دلیل شرایط جسمانی فرد مشخص می‌کند که چه دارویی مناسب او است.
روش های دیگر برای درمان HPV
در درمان HPV برداشتن زگیل تناسلی به روش‌های جراحی انجام می‌شود. همچنین روش فریز کردن ضایعات پوستی (کرایوتراپی) هم به کار می‌رود.
از بین بردن سلول‌های پیش‌سرطانی ناشی از HPV که با آزمایش پاپ اسمیر شناسایی شده‌اند، در مطب پزشک قابل انجام است. اگر اچ پی وی به مرحله‌ی سرطانی شدن رسیده باشد، از روش‌هایی مثل شیمی درمانی، پرتو درمانی و جراحی برای مقابله با آن استفاده می‌شود.
باید تأکید کنیم که انجام آزمایش‌های غربالگری به طور منظم، در شناسایی و درمان HPV بسیار مهم است. دکتر نفیسه مویدنیا متخصص زنان، زایمان و زیبایی رشت اطلاعات لازم را درباره این آزمایش‌ها در اختیار مراجعان می‌گذارد و برای دختران مجرد هم روش‌های جایگزین را توضیح می‌دهد.
پیشگیری از اچ پی وی
رابطه جنسی محافظت شده با استفاده از کاندوم و پرهیز از رفتارهای جنسی پرخطر، ساده‌ترین راه پیشگیری از HPV است. واکسن HPV هم برای پیشگیری از زگیل تناسلی و سرطان‌های ناشی از اچ پی وی موثر است.
توصیه می‌شود که زنان از سن 21 سالگی تست پاپ اسمیر را انجام دهند. انجام مرتب این آزمایش به متخصص و جراح زنان کمک می‌کند که عارضه‌های مربوط به HPV را شناسایی کند.
تاثیر HPV بر بارداری و زایمان
مبتلا شدن به عفونت HPV قدرت بارداری را کاهش نمی‌دهد. اگر زن بارداری به ویروس اچ پی وی مبتلا شود، شاید بهتر باشد که درمان HPV را به بعد از زایمان موکول کند. مسلما این موضوع باید با تشخیص متخصص زنان و زایمان انجام گیرد؛ زیرا در برخی موارد ویروس HPV عوارضی به همراه دارد.
تغییرات هورمونی که در دوران بارداری اتفاق می‌افتد، ممکن است باعث ایجاد زگیل تناسلی شود. اگر ضایعات پوستی زیاد باشد شاید زایمان طبیعی امکان‌پذیر نباشد. ممکن است HPV باعث تغییر در سلول‌های دهانه رحم شود و به همین دلیل حتی در دوران بارداری هم باید تست‌های غربالگری را انجام دهید.
در موارد نادری ممکن است مادر بارداری که مبتلا به ویروس HPV است، هنگام زایمان این بیماری را به نوزاد منتقل کند. در چنین شرایطی، احتمال دارد کودک به بیماری پاپیلوماتوز تنفسی دچار شود.
دکتر نفیسه مویدنیا بهترین متخصص زنان و زایمان رشت
اگر از بابت ابتلا به HPV نگران هستید، برای معاینه و دریافت مشاوره درباره بیماری‌های مربوط به اچ پی وی می‌توانید با مطب دکتر نفیسه مویدنیا بهترین متخصص و جراح زنان رشت تماس بگیرید.
